Johannes Passion (BWV 245)

Bach schreef de Johannes-Passion in 1724 in drie maanden tijd. Op 7 april van dat jaar, Goede Vrijdag, werd de Johannes-Passion voor het eerst uitgevoerd in de Nicolaïkirche in Leipzig. Een jaar later verving hij het openingskoor door een ingetogen koraalbewerking, waarschijnlijk omdat er kritiek op de (te uitbundige) muziek was gekomen. Bach bleef wijzigingen aan de Johannes-Passion aanbrengen, zodat er tegenwoordig vier verschillende versies bestaan (naast die uit 1724 en 1725 is er ook een versie uit 1728 en 1749). Vlak voor zijn dood begon Bach aan een nieuwe versie, die hij niet heeft kunnen afmaken.Is de Johannes Passion het kleinere broertje van de Matthäus Passion?
De Johannes Passion ging aan de Matthäus Passion vooraf en was als het ware diens wegbereider.
Met minder middelen dan in de Matthäus Passion weet Bach de kern van het verhaal van Johannes, dat al zo anders is als dat van Matthäus, te raken en zo te toonzetten dat velen de Johannes verkiezen boven de Matthäus.
Door het verhaal van Johannes duurt deze muziek een uur korter en is de toon minder beschouwend maar meer psychologisch van aard. Dat resulteert in kortere maar wonderschone aria’s. In de felheid van de koren en in de diepgravende dialogen tussen Jezus en Pilatus, ontpopt Bach zich als een waar genie. Het is zowel spannende muziek met het karakter van een rechtbankdrama als ook een troostende Passion met een helend effect op de luisteraar.